Hội nghị Paris về Campuchia Chiến tranh biên giới Việt Nam – Campuchia

Theo hồi ký của Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam - Trần Quang Cơ, cơ bản lập trường của phái đoàn Việt Nam gồm 10 điểm sau:

  1. Vạch trần tội ác của Khmer Đỏ đối với nhân dân Campuchia và hành vi xâm lược của Khmer Đỏ đối với các tỉnh Tây Nam Bộ của Việt Nam
  2. Đưa ra các bằng chứng về những tội ác chiến tranh, tội ác diệt chủng, tội ác xâm lược, tội ác chống lại loài người của Khmer Đỏ và hành động của Việt Nam là tự vệ và là can thiệp nhân đạo
  3. Kiên quyết loại trừ bọn diệt chủng Pol Pot (trong khi Trung Quốc đưa ra yêu sách phe Pol Pot phải có ghế trong chính phủ liên hiệp)
  4. Coi sự tham gia của Khmer Đỏ tại Hội nghị là vật cản chính và duy nhất của Hội nghị...do phe này phục vụ lợi ích của một số nước tham gia Hội nghị chứ không phục vụ lợi ích của người Campuchia[72][73]
  5. Tôn trọng nguyên tắc nước ngoài không được can thiệp vào công việc nội bộ Campuchia
  6. Tôn trọng nguyên trạng ở Campuchia có 2 chính quyền,
  7. Tôn trọng quyền của nhân dân Campuchia tự quyết định chế độ chính trị của mình và lập chính phủ của mình, thông qua tổng tuyển cử tự do.
  8. Phía Việt Nam chấp nhận sự đóng góp của Liên Hợp Quốc nếu Liên Hợp Quốc chấm dứt những nghị quyết thiên vị, ủng hộ 1 bên chống 1 bên.
  9. Những tội ác của Khmer Đỏ buộc Việt Nam phải tự vệ và có những hành động mang tính can thiệp nhân đạo tại Campuchia
  10. Việt Nam cam kết sẽ rút quân khi các bên đạt được thỏa thuận chính trị ở Campuchia và việc rút quân chậm nhất là năm 1990[73][74]

Cũng theo Hồi ký của Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam - Trần Quang Cơ, ngoài Trung Quốc và Singapore, tất cả các thành viên trong cuộc họp ngày 16/08/1989 đều thừa nhận hành vi diệt chủng của Khmer Đỏ.[73][75] Theo cựu ngoại trưởng Singapore Bilahari Kausikan thì Singapore đã bị Mỹ cảnh báo rằng sẽ có “máu đổ trên sàn nhà” nếu Singapore không chịu ủng hộ Khmer Đỏ, nói cách khác Singapore bị Mỹ ép phải ủng hộ Khmer Đỏ để bảo vệ lợi ích tối cao của Mỹ.[76]

Trong Tuyên bố của chính phủ Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhân dịp ký kết hiệp định hòa bình về Campuchia, phía Việt Nam nhấn mạnh:

"Với lập trường thiện chí và xây dựng, với lòng mong muốn hòa bình Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã làm hết sức mình để góp phần vào việc sớm đạt được một giải pháp chính trị toàn bộ, công bằng, hợp lý cho vấn đề Campuchia...Hơn 12 năm qua, với truyền thống đoàn kết, hữu nghị lâu đời giữa hai dân tộc Việt Nam và Campuchia, Quân đội Nhân dân Việt Nam không quản muôn vàn hy sinh gian khổ đã hết lòng ủng hộ và giúp đỡ nhân dân Campuchia trong cuộc đấu trong vì độc lập, chủ quyền và sự sống còn của dân tộc. Những cống hiến to lớn của quân tình nguyện Việt Nam đã giúp nhân dân Campuchia từng bước hồi sinh và góp phần vào sự nghiệp hòa bình và hợp tác ở Đông Nam Á. Những cống hiến đó đã và sẽ mãi được lịch sử hai dân tộc ghi nhận và trân trọng... Xuất phát từ nguyên tắc "nhân dân các nước tự quyết định vân mệnh của mình". Việt Nam tôn trọng những thỏa thuận của Hội đồng Dân tộc tối cao Campuchia về những vấn đề thuộc chủ quyền Campuchia. Chính phủ Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam khẳng định lại quan điểm của mình về việc thực hiện Hiệp định Hòa bình về Campuchia, nhất là các điều khoản liên quan đến vai trò của Liên hợp quốc ở Campuchia, trong thời kỳ quá độ phải dựa trên cơ sở tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, tôn trọng chủ quyền của Campuchia và chủ quyền của các nước láng giềng của Campuchia... Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam sẵn sàng cùng các bên tham gia ký kết và Liên hợp quốc làm đầy đủ trách nhiệm thi hành Hiệp định nhằm bảo đảm một nền hòa bình lâu dài, bền vũng ở Campuchia; tôn trọng chủ quyền, độc lập, toàn vẹn lãnh thổ và bất khả xâm phạm lãnh thỏ, thống nhân dân tộc của Campuchia; tôn trọng nền trung lập và không liên kết của Campuchia; tôn trọng chủ quyền của các nước láng giềng của Campuchia, góp phần vào hòa bình, ổn định hữu nghị và hợp tác ở khu vực Đông Nam Á. Việt Nam mong rằng nhân dân Campuchia tỏng tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng đất nước Campuchia giàu mạnh, đạt tới cuộc sống bình yên, ấm no, hạnh phúc"[77]

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng cho rằng Hiệp định hòa bình tại Campuchia sẻ tạo cơ hội để nhân dân Campuchia khôi phục và phát triển đất nước, xây dựng một nước Campuchia hòa bình, độc lập, tự do, dân chủ và tiến bộ xã hội. Hòa bình được lập lại tại Campuchia cũng mở ra triển vọng về một thời kỳ mới cho các nước trong khu vực xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định hợp tác và phồn vinh, góp phần quan trọng vào hòa bình, an ninh và hợp tác ở khu vực châu Á-Thái Bình Dường và trên toàn thế giới.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến tranh biên giới Việt Nam – Campuchia http://books.google.com/books?id=3NHoI2HoFiQC&prin... http://books.google.com/books?id=A-MPlsiTKgIC http://books.google.com/books?id=FEpuVkgzFJYC&prin... http://books.google.com/books?id=KoaKt8a_7ngC http://books.google.com/books?id=Mq8sAcvg-AgC http://books.google.com/books?id=OWVFpQjmNaAC http://books.google.com/books?id=o9J3xT3jVtIC http://www.todayonline.com/world/asia/s-china-sea-... http://www.voanews.com/vietnamese/archive/2004-07/... http://www.yale.edu/cgp/army_v3.html